Het is een oneindige discussie. Wat is nou de beste methode om je processor te koelen? Op het internet kan je felle discussies vinden tussen aanhangers van de verschillende methodes. In dit artikel zal ik een poging doen om hier eens en voor altijd een duidelijk beeld van te schetsen. Zo kan jij een goede keuze maken als je een game pc laat bouwen.
Wat is wat?
Je CPU doet erg veel werk in je PC. Je kan het een beetje zien als het brein van de computer. Doordat de vele berekeningen en de constante spanning wordt de processor warm. Om te voorkomen dat deze warmte blijft hangen wordt de CPU gekoeld. Het doel van dit koelen is om te voorkomen dat de CPU te heet wordt. Als de CPU te heet wordt gaat deze "throttelen". Dit betekent dat de CPU op een lagere snelheid gaat werken en zo minder hitte produceert. Er zijn 2 soorten vormen van koeling. Waterkoeling en luchtkoeling.
Luchtkoeling
Bij luchtkoeling zit er een blok direct op de processor. Op dit blok zit bijna altijd ook een ventilator vast. Deze "blokken" variëren van grootte. Een wat goedkopere luchtkoeler is vaak wat kleiner dan eentje die duurder is.
De koeler op de foto hierboven is van Be quiet! en is een mid-range koeler. Onderaan de koeler zie je een vierkant blokje met daaruit ijzeren pijpen. Dit blokje zit bevestigd op de processor en zorgt samen met de koelpasta ervoor dat de hitte overgedragen wordt in die ijzeren pijpen. Die ijzeren pijpen heten heatpipes. In de heatpipes zit een vloeistof die ervoor zorgt dat de hitte naar boven kan trekken. Het hele grote ijzeren blok met gaten is de heatsink. Aan die heatsink zitten een soort platte platen. Deze platen moeten zoveel mogelijk van de hitte overnemen. De ventilator die aan de heatsink bevestigd zit blaast vervolgens lucht over de platen waardoor de hitte weggedragen wordt.
Waterkoeling
Waterkoeling is er in een aantal soorten. In dit artikel gaat het vooral om de all in one (AIO) koelers. Ook de waterkoeler is er in verschillende maten. Dit is vooral terug te zien aan de radiator.
Hierboven zijn de verschillende groottes te zien. Het ligt dus heel sterk aan de hoeveelheid en grootte van de ventilator(s). Hoe meer en hoe groter, hoe meer koeling de AIO te bieden heeft. Een AIO zit met de CPU block (dat ronde onderdeeltje) bevestigt op de processor. In dit onderdeel bevindt zich ook een pomp die ervoor zorgt dat er continu water door het block wordt gepompt. Het water neemt de hitte van de processor mee naar de radiator. Het water legt vervolgens een reis af door de radiator die flink gekoeld wordt door de lucht die er door de ventilatoren flink doorheen wordt geblazen.
Voor- en nadelen van luchtkoeling
Luchtkoeling heeft grote voordelen ten opzichte van waterkoeling. Zo is een luchtkoeler een stuk betrouwbaarder. Er zitten minder bewegende onderdelen in een luchtkoeler en je hebt geen kans op lekkage. Nog een groot voordeel is dat luchtkoeling veel goedkoper is. Een luchtkoeler begint bij ongeveer 30 euro terwijl een waterkoeler minimaal het dubbele kost. De prijs-prestatie verhouding is dan ook een stuk beter. Aan een waterkoeler van 60 euro kan je beter niet beginnen omdat de kwaliteit een stuk lager ligt. Als je voor een budget build gaat heb je te maken met een goedkopere processor die bij lange na niet de koeling nodig heeft van een dure AIO cooler. Een nadeel van luchtkoeling is dat de warmte van de CPU niet direct buiten de kast wordt getransporteerd. Een AIO radiator hang je vaak aan de bovenkant van de case als uitgaande lucht. De hete lucht van een luchtkoeler reist eerst nog door de case waarna deze door een uitvoerventilator naar buiten komt. Hierdoor kunnen andere onderdelen heter worden. Ook neemt een duurdere koeler veel ruimte in. Het is dus altijd even goed uitzoeken of dit wel past in combinatie met de uitgekozen case en het moederbord.
Voor- en nadelen van waterkoeling
Een dure waterkoeler is efficiënter dan luchtkoeling. Dit komt doordat water heel geschikt is voor wateroverdracht. Uit benchmarks blijkt dat je CPU hierdoor op lagere temperaturen blijft. Je moet hierbij dan wel denken aan een AIO met een radiator die minimaal 2x140mm ventilatoren heeft. Een ander voordeel is dat deze grote ventilatoren niet heel hard hoeven te werken om het water goed gekoeld te krijgen. Hierdoor kan een AIO minder geluidsoverlast veroorzaken. Cosmetisch kan je het ook een stuk mooier vinden. Duurdere AIO's beschikken vaak over een klein display die je zelf kan instellen. Dit kan hele gave resultaten opleveren. Nadelen zijn dat je goed in de buidel moet tasten om een efficiënte AIO te kopen. Door het risico op lekkage is het niet aan te raden om het goedkoopste op de markt te kopen. Er zijn ook AIO's met één of twee 120mm fans. Deze koelen niet beter dan een goede luchtkoeler maar zijn wel duurder. Zeker van de 120 mm zou ik mijn handen afhouden. Deze kosten al snel €60 waarvoor je ook een high-end luchtkoeler zou kunnen kopen.
Conclusie
Wat moet je nou kopen? Dat hangt van je voorkeuren en budget af. Wil je alles uit je budget persen? Dan ga je voor een luchtkoeler. Zelfs bij een duurdere set-up is het de moeite waard om dit verschil te investeren in bijvoorbeeld een videokaart. Heb je veel geld en wil je een gaming PC die er cosmetisch mooi uitziet? Dan zou je voor een AIO kunnen gaan. Het hangt ook sterk af van je CPU. Als je bijvoorbeeld een Ryzen 5 5600x koopt en voorziet van een goede luchtkoeler is dat meer dan voldoende koeling. Ga je voor een dikke i9 processor en wil je overklokken? Dan is het goed om voor een grote AIO te gaan.
Natuurlijk blijft het ook een stukje persoonlijke voorkeur. Het oog wil ook wat en als jij een AIO mooier vind kan daar natuurlijk voor kiezen.
Bij ikbouwjepc.nl kan je altijd je voorkeuren doorgeven! Ook als je het advies krijgt om een luchtkoeler te nemen kan je aangeven dat je voor een AIO wil gaan. Zorg wel dat je voldoende budget hebt.
Comentarios