Doet RAM snelheid ertoe? En hoeveel RAM heb ik nodig in mijn PC?

Mwoa.

Dat is de korte conclusie die je aan het eind van dit artikel kan lezen. Echter spelen er heel veel factoren mee en is het goed om hier eens in te duiken. Je RAM moet je namelijk wel correct kiezen bij de rest van de PC. Ik zie dat dit bij PC bouwers nog wel eens fout gaat. Ook zijn er verschillende prebuild bedrijven die RAM incorrect selecteren. Meestal komt dit doordat ze ergens willen bezuinigen op de onderdelen en RAM dan een makkelijke keuze is. Het lijkt toch niet zo belangrijk. Schijn bedriegt......

Wat doet RAM?

De processor van je computer voert telkens berekeningen uit. Deze berekeningen zorgen ervoor dat je computer iets doet. Dit doet de PC in computertaal, eentjes en nulletjes dus. Miljarden van deze bitjes vliegen door de buslijnen richting de CPU. Deze data wordt opgevraagd uit het geheugen. Veel van deze data staat in het RAM. Denk bijvoorbeeld aan simpele bewerkingen zoals een letter typen. Maar ook zware opdrachten vanuit een game. Hoe meer RAM je hebt, hoe meer van deze data je kan opslaan. Als het RAM vol zit moet de data namelijk van de SSD komen en dat is een iets langer traject. RAM is een afkorting voor Random Acces Memory. Dit betekend dat de data willekeurig opgevraagd kan worden.

Generaties RAM

Er bestaan inmiddels een aantal verschillende generaties RAM. Nu in 2022 zijn we inmiddels beland bij DDR5. Bij elke generatie wordt het geheugen weer een stuk sneller. Ram heeft namelijk een snelheid uitgedrukt in megahertz. Dit zijn dan bijvoorbeeld 3200 miljoenen cycli per seconde. Bij DDR5 ligt deze snelheid aanzienlijk hoger. Echter gebruiken veel processoren nog steeds DDR4. Hierdoor is DDR4 nog steeds het meest doorgaans. Voor echte high end systemen is het wellicht de moeite waard om over te gaan op DDR5. In de toekomst gaan al deze prijzen omlaag en begint DDR5 het steeds meer waard te worden. Dat omslagpunt is echter nog niet echt bereikt. (Edit: nu in 2024 is DDR5 flink gedaald in prijs en is het aan te raden om nieuwe systemen hiermee uit te rusten.)

Hoeveel RAM heb ik nodig?

De hoeveelheid RAM die jouw PC nodig gaat hebben is erg afhankelijk van waarvoor je de PC gaat gebruiken. Voor erg licht gebruik kan je al uit met 8GB. Ga je voor een PC waarop je wil gamen is het advies om minimaal 16GB werkgeheugen te installeren. Voor wat extra marge en toekomstbestendigheid zou je dit aantal nog kunnen verdubbelen. Alles daarboven is op het moment nog niet nodig tenzij je erg speciale doeleinden hebt voor je PC. Denk hierbij bijvoorbeeld aan intensief video-editing. 16 gigabyte is op dit moment de sweet spot als je gaat voor de beste prijs/prestatie ratio (Edit: in 2024 is 32GB de sweetspot). Met 16GB zal je geheugen de andere onderdelen zeker niet bottlenecken. Oja...... Koop altijd minimaal 2 sticks! Hierdoor kan je CPU 2 bankjes RAM tegelijk gebruiken in plaats van eentje. Dit heet Dual Channel en is een stuk efficiënter.

Doet de RAM snelheid ertoe?

Zoals in een eerder hoofdstuk uitgelegd heeft RAM een bepaalde kloksnelheid. Het meest doorgaand is 3200Mhz. Echter zijn er ook geheugenmodules met een veel hogere snelheid. Deze snelheid geeft aan hoevaak de RAM module data kan sturen en ontvangen binnen een milliseconde. Uit benchmarks blijkt dat de verschillen tussen snelheid minimaal terug te zien zijn. Tussen bijvoorbeeld 3200 Mhz en 5200 Mhz blijkt niet heel veel frames verschil te zitten. De verschillen zijn dus zo klein dat het nog te verwaarlozen valt. Als je PC geen XMP aan heeft staan en dus op 2133 Mhz draait kan dit nog wel een merkbaar verschil maken. Check dus even in je BIOS of je XMP aan hebt staan, anders is het zonde van je snelle bankjes RAM. Het verschil lijkt dus vooral aanwezig tussen de lagere frequenties.

Wat zijn RAM timings en zijn deze van belang?

Op je RAM sticks staan alle specificaties van het betreffende bankje. Je ziet dus de capaciteit (bijvoorbeeld 8 GB) de snelheid (bijvoorbeeld 3600Mhz) maar ook een rijtje cijfers. Dit rijtje met 4 cijfers zijn de memory timings. Deze nummers duiden de vertraging (latency) tussen opdrachten aan. Deze cijfers geven dus aan hoe snel de processor bij de data in het geheugen kan. Het eerste nummer in de reeks geeft de CAS latency aan. Dit gaat om hoe lang het duurt voordat de RAM module reageert op een opdracht. Dit staat in specificaties op websites vaak aangegeven als CL met nummertje, dus bijvoorbeeld CL 18. Een RAM-module met een lage frequentie maar een snelle CAS latency kan hierdoor sneller zijn dan een stick met een hogere frequentie. Echter zijn ook hier de verschillen weer te verwaarlozen.

Welke RAM moet ik kiezen?

RAM is vaak 1 van de laatste onderdelen die ik uitzoek als ik een PC samen stel. Dat komt doordat je de specificaties van de RAM kan laten afhangen van de andere onderdelen en het budget. In ieder geval ga ik voor minimaal 16 GB verdeeld over 2 bankjes RAM. De snelheid laat ik afhangen van het budget. De verschillen zijn zo klein dat het nauwelijks merkbaar is. Ga je voor een hele dure PC? Dan is het leuk om extra te spenderen aan DDR5 32GB 4400Mhz CL16 geheugen met dikke RGB. Ik zou het geld aan andere onderdelen uitgeven.........

Heb je advies nodig? Of wil je een PC laten bouwen? Dan ben je bij mij aan het juiste adres!